دفورمیتی های سر نوزادان

 

یکی از نگرانی های والدین در بدو تولد نوزادشان ، وجود شکل غیرطبیعی سر نوزاد است.نوزاد باید در ماه های اول تولد مورد ارزیابی قرار گیرد تا مشخص شود علت بدشکلی سر، پلاژیوسفالی( صافی ناشی از فشار) است یا یک بیماری جدی تری مانند کرانیوسینوستوز.

کرانیوسینوستوز زمانی رخ میدهد که تشکیل استخوانهای جمجمه دچار مشکل شود.

پلاژیوسفالی(صافی ناشی از فشار )

هنگامی که یک نوزاد یک نقطه صاف، چه در پشت یا در یک طرف سر ایجاد می کند، می تواند نشانه ای از تغییر شکل وضعیتی سر باشد. همچنین به عنوان پلاژیوسفالی پوزیشنال یا سندرم سر صاف شناخته می شود، این می تواند زمانی اتفاق بیفتد که کودک یا به طور مکرر در یک وضعیت بخوابد یا به دلیل مشکلاتی در عضلات گردن (تورتیکولی) این عارضه پدیدار شود. از آنجایی که استخوان جمجمه سر نوزادان برای رشد باورنکردنی مغزی که در سال اول زندگی رخ می دهد نرم است، آنها مستعد تبدیل شدن به شکل صاف هستند. خوشبختانه پلاژیوسفالی موضعی معمولاً به راحتی قابل درمان است و با مداخله مناسب تا زمانی که کودک یک ساله شود، خود را اصلاح می کند.

 نوزادان نارس نسبت به ناهنجاری های وضعیتی سر آسیب پذیرتر هستند زیرا جمجمه آنها نسبت به نوزادان نرم تر است و نیازهای پزشکی آنها گاهی اوقات باعث می شود که زمان زیادی را بدون حرکت یا برداشتن بر روی پشت خود بگذرانند.

 بدشکلی های موضعی سر را نباید با کرانیوسینوستوزیس اشتباه گرفت، یک بیماری جدی تر که زمانی رخ می دهد که استخوان های جمجمه خیلی زود به هم جوش می خورند و در صورت اصلاح نشدن وضعیت، باعث شکل غیر طبیعی جمجمه و آسیب احتمالی مغز می شود. کرانیوسینوستوز معمولا با جراحی اصلاح می شود.

تشخیص پلاژیوسفالی

پزشک کودک معمولاً با معاینه سر کودک، پلاژیوسفالی موضعی را تشخیص می دهد. پزشک همچنین متوجه خواهد شد که آیا تغییر موقعیت منظم سر کودک شما در طول خواب به مرور زمان جمجمه در حال رشد را با موفقیت تغییر می دهد یا خیر.
اشعه ایکس یا سی تی اسکن ممکن است برای تایید تشخیص یا روشن شدن اینکه آیا استخوان‌های جمجمه به طور معمول از هم جدا شده‌اند یا خیلی زود به هم جوش می‌خورند، لازم باشد.
اگر استخوان‌ها جوش نخورده باشند، پزشک کرانیوسینوستوز را رد می‌کند و تأیید می‌کند که کودک دارای ناهنجاری موقعیتی سر یا پلاژیوسفالی  است.

درمان پلاژیوسفالی 

تغییر وضعیت سر کودک:

درمان پلاژیوسفالی پوزیشنال ناشی از وضعیت خواب معمولا آسان و بدون درد است و مستلزم جابجایی ساده نوزادان در طول خواب است تا آنها را تشویق کند تا هنگام خوابیدن به پشت، موقعیت سر خود را تغییر دهند.
هنگام شیر دادن و در آغوش گرفتن فرزند نیز به طور مرتب دست خود را عوض کرده و با بازوهای متناوب آن را در آغوش بگیرید تا فشار به یک سمت وارد نشود
کودک را روی شکم بخوابانید(زمان شکم):

همیشه مطمئن شوید که کودک شما در طول روز هنگام بیدار بودن زمان زیادی روی شکم خود می گذارد. نه تنها “زمان شکم” به شکل طبیعی قسمت پشت سر کمک می کند بلکه به نوزادان کمک می کند تا فشار دادن به بازوهای خود را یاد بگیرند، که به رشد عضلات گردن نیز کمک می کند.

تمرینات فیزیکی:

 اگر تورتیکولی علت صاف شدن سر کودک شما باشد، پزشک شما یک دوره فیزیوتراپی  را تجویز می کند تا به شما تمریناتی را آموزش دهد که شامل تکنیک های کششی است که به تدریج و پیش رونده برای کشیده شدن عضلات گردن انجام می شود، که به آنها اجازه می دهد تا از کودک حمایت کنند.

هلمت یا ارتز کراننیال:

برای کودکانی که ناهنجاری‌های موضعی شدید سر دارند، پزشکان هلمت را تجویز میکنند.

 استفاده از ارتز هلمت باید بین سنین 4 تا 6 ماهگی شروع شود، یعنی زمانی که کودک سریع‌ترین رشد را دارد .

  اگر بعد از 10 ماهگی استفاده ار ارتز شروع شود،کمتر مفید است. هلمت یا ارتز کرانیال با اعمال فشار ملایم اما مداوم بر روی جمجمه در حال رشد کودک در تلاش برای تغییر جهت رشد سر نوزاد کار می کنند.

 

کرانیوسینوستوز چیست؟

در نوزادان، جمجمه از چند صفحه استخوانی نرم تشکیل شده است که توسط مفاصل فیبری انعطاف پذیر به نام شکاف از هم جدا می شوند. همانطور که نوزادان رشد می کنند ، شکاف ها به مرور بسته می شوند و استخوان محکم جمجمه با مفاصل غیرمتحرک در هم چفت شده را تشکیل می دهند.

کرانیوسینوستوز وضعیتی است که در آن شکاف ها خیلی زود بسته می شوند که باعث ایجاد مشکلاتی در رشد طبیعی مغز و جمجمه می شود. بسته شدن زودهنگام شکاف ها همچنین ممکن است باعث افزایش فشار داخل سر و تغییر جمجمه یا استخوان های صورت از حالت طبیعی و متقارن شود.

انواع کرانیوسینوستوز

کرانیوسینوستوز می تواند به خودی خود و بدون سایر ناهنجاری های مرتبط (غیر سندرمی) رخ دهد. ممکن است ناشی از یک بیماری ژنتیکی (سندرم) باشد. نوع کرانیوسینوستوزیس در کودک بستگی به این دارد که جوش خوردگی در جمجمه به چه صورت است. سرکودک بر اساس نوع شکاف ها متفاوت به نظر می رسد.

انواع سینوستوز می تواند شامل موارد زیر باشد:

.سینوستوز تک شکاف(اولیه) Single-suture synostosis (primary)
.سینوستوز دو شکاف                                Double-suture synostosis
.سینوستوز چند شکاف                Complex multisuture synostosis

سینوستوز تک شکاف (اولیه)

اگر یکی از شکاف های جمجمه جوش بخورد، نمونه هایی از این سینوستوز عبارتند از:

سینوستوز ساژیتال (اسکافوسفالی): این شایع ترین نوع سینوستوز است. زمانی اتفاق می افتد که شکاف ساژیتال جوش می خورد. سینوستوز ساژیتال یک سر قایقی شکل تولید می کند که از عرض آن بلندتر است. این نوع سینوستوز یک پیشانی برجسته ایجاد می کند. کودک یک برجستگی در بالای سر در امتداد شکاف بسته خواهد داشت.
سینوستوز کرونال یک طرفه (پلاژیوسفالی قدامی): در سینوستوز کرونال یک طرفه، یک طرف شکاف کرونال جوش می خورد. این باعث می شود که شکل سر ناهموار باشد. یک طرف پیشانی صاف به نظر می رسد. همچنین یک حفره چشم بادامی شکل در یک طرف سر ایجاد می کند.

لامبدوئید (پلاژیوسفالی خلفی): سینوستوز لامبدوئید نوع نادری از کرانیوسینوستوز است که زمانی اتفاق می‌افتد که بخشی از شکاف لامبدوئید جوش می‌خورد. از آنجایی که این شکاف در پشت سر قرار دارد، پشت جمجمه صاف به نظر می رسد. ممکن است یک گوش بالاتر از دیگری به نظر برسد.
متوپیک (تریگونوسفالی): این شکل از سینوستوز ناشایع است (کمتر از 10٪ موارد). زمانی اتفاق می افتد که شکاف متوپیک جوش می خورد. شکاف متوپیک در جلوی جمجمه قرار دارد. سینوستوز متوپیک می تواند باعث ایجاد سر مثلثی شود. کودک پیشانی باریک و چشمانی نزدیک به هم خواهد داشت.بسته شدن زودهنگام این شکاف ممکن است منجر به یک برجستگی برجسته در پیشانی شود. گاهی اوقات، پیشانی کاملاً نوک تیز، مانند مثلث، با چشمانی نزدیک به نظر می رسد (هیپوتلوریسم).

سینوستوز دو شکاف

اگر دو شکاف جمجمه با هم ترکیب شوند، این وضعیت سینوستوز دو شکاف نامیده می شود. نمونه هایی از سینوستوز دو شکاف عبارتند از:

براکی سفالی: این شکل از سینوستوز زمانی اتفاق می‌افتد که هر دو طرف شکاف کرونر به هم متصل شوند. می تواند باعث ایجاد جمجمه کوتاه و پهن شود. همچنین باعث رشد عمودی در جمجمه (توری براکی سفالی) می شود.
براکی سفالی قدامی شامل ادغام سمت راست یا چپ شکاف کرونال است که از بالای سر کودک از گوش به گوش دیگر می گذرد.
این بیماری سینوستوز تاجی نامیده می شود و باعث می شود که رشد پیشانی و ابروی طبیعی متوقف شود. نتیجه صاف شدن پیشانی و ابرو در سمت آسیب دیده است و پیشانی تمایل به برجسته شدن بیش از حد در طرف مقابل دارد. چشم در سمت آسیب دیده نیز ممکن است شکل متفاوتی داشته باشد و ممکن است صاف شدن پشت سر (اکسیپیتال) وجود داشته باشد. هنگامی که جوش خوردگی  در تمام قسمت پشت جمجمه کودک قرار می گیرد، نتیجه پلاژیوسفالی خلفی است.
سینوستوز بیکورونال اغلب در کودکان مبتلا به سندرم آپرت و سندرم کروزون تشخیص داده می شود. در کودکان بدون این سندرم ها نیز دیده می شود.

بیلمبدوئید: در سینوستوز بیلمبدوئید، هر دو طرف شکاف لامبدوئید به هم می پیوندند. این وضعیت باعث می شود جمجمه پهن تر از حد طبیعی به نظر برسد (براکی سفالی خلفی).
ساژیتال پلاس متوپیک: این نوع سینوستوز دو شکاف زمانی رخ می دهد که هر دو شکاف ساژیتال و متوپیک با هم ترکیب شوند. از آنجایی که هر دو شکاف به صورت طولی وسط سر کشیده می شوند، این نوع سینوستوز یک شکل سر بلند و باریک ایجاد می کند (اسکافوسفالی).

 

سینوستوز چند شکاف پیچیده

در برخی موارد، بیش از دو شکاف جمجمه با هم ترکیب می شوند. به این شرایط سینوستوز چند شکاف پیچیده می گویند. نمونه هایی از سینوستوز چند شکاف پیچیده عبارتند از:

Bicoronal، sagittal، metopic : این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که ساژیتال، متوپیک و هر دو طرف شکاف تاج به هم می‌پیوندند. در نتیجه سر کوتاه و پهن به نظر می رسد. همچنین ممکن است سر به صورت نوک تیز در بالا ظاهر شود (توری براکی سفالی).
(Kleeblattschädel)  : این یک شکل بسیار نادر از کرانیوسینوستوزیس است که در آن شکاف های تاجی، ساژیتال و لامبدوئید همگی با هم ترکیب می شوند. اغلب در کودکان مبتلا به سندرم آپرت شدید، سندرم کروزون و سندرم کارپنتر دیده می شود.
پانکرانیوسینوستوز: این شکل نادر دیگری از کرانیوسینوستوز است که در آن تمام شکاف های بزرگ در جمجمه به هم می پیوندند.

علل

اغلب علت کرانیوسینوستوز شناخته نشده است، اما گاهی اوقات به اختلالات ژنتیکی مربوط می شود.

-کرانیوسینوستوز غیرسندرمیک شایع ترین نوع کرانیوسینوستوز است. علت آن ناشناخته است، اگرچه تصور می شود ترکیبی از ژن ها و عوامل محیطی باشد.
-کرانیوسینوستوز سندرمیک توسط برخی از سندرم های ژنتیکی مانند سندرم آپرت، سندرم فایفر یا سندرم کروزون ایجاد می شود که می تواند بر رشد جمجمه کودک تأثیر بگذارد. این سندرم ها معمولاً شامل سایر ویژگی های فیزیکی و مشکلات سلامتی نیز می شوند.

علائم کرانیوسینوستوز

در نوزادان مبتلا به این عارضه، شایع ترین علائم تغییر در شکل سر و صورت است. یک طرف صورت کودک شما ممکن است به طور قابل توجهی با طرف دیگر متفاوت به نظر برسد. سایر علائم بسیار کمتر رایج ممکن است شامل موارد زیر باشد:

.فونتانل کامل یا برآمده (نقطه نرمی که در بالای سر قرار دارد)
.خواب آلودگی (یا هوشیاری کمتر از حد معمول)
.رگ های پوست سر بسیار قابل توجه است
.افزایش تحریک پذیری
.گریه بلند
.تغذیه ضعیف
.استفراغ شدید
.افزایش دور سر
.تاخیر در رشد
علائم کرانیوسینوستوز ممکن است شبیه سایر شرایط یا مشکلات پزشکی باشد، بنابراین همیشه در شرح حال دادن به پزشک کودک خود برای تشخیص بهتر ، ای مورد را در نظر داشته باشید.

تشخیص کرانیوسینوستوز

کرانیوسینوستوز ممکن است مادرزادی باشد (در بدو تولد وجود دارد) یا بعداً مشاهده شود، اغلب در طول معاینه فیزیکی در سال اول زندگی تشخیص داده میشود.

تشخیص شامل معاینه فیزیکی کامل و آزمایشات تشخیصی است. پزشک کودک شما با یک سابقه کامل قبل از تولد و تولد شروع می کند و در مورد هر گونه سابقه خانوادگی کرانیوسینوستوز یا سایر ناهنجاری های سر یا صورت سؤال می کند.

پزشک همچنین ممکن است در مورد نقاط عطف رشد بپرسد، زیرا کرانیوسینوستوز می تواند با سایر اختلالات عصبی عضلانی مرتبط باشد. تأخیر در رشد ممکن است نیاز به پیگیری پزشکی بیشتر برای مشکلات اساسی داشته باشد.

در طول معاینه، پزشک دور سر کودک شما را اندازه گیری می کند تا محدوده طبیعی و غیر طبیعی را تشخیص دهد. کرانیوسینوستوز را می توان با معاینه فیزیکی تشخیص داد. در صورت نیاز، جراح مغز و اعصاب شما ممکن است آزمایش های تصویربرداری را توصیه کند.

درمان کرانیوسینوستوز

کلید درمان کرانیوسینوستوز تشخیص و درمان به موقع است. درمان خاص برای کرانیوسینوستوز توسط پزشک کودک شما بر اساس موارد زیر تعیین می شود:

.سن فرزند شما، سلامت کلی و سابقه پزشکی
.وسعت کرانیوسینوستوز
.نوع کرانیوسینوستوز
.تحمل فرزند شما برای داروها، رویه ها یا درمان های خاص
.انتظارات برای دوره کرانیوسینوستوز
.نظر یا ترجیح شما
جراحی معمولاً درمان توصیه شده است، زیرا می تواند فشار را در سر کاهش دهد و بدشکلی های صورت و استخوان های جمجمه را اصلاح کند.

تشخیص زودهنگام و مشاوره با متخصص مهم است. به طور کلی، بهترین زمان برای عمل قبل از یک سالگی کودک است، زیرا استخوان ها هنوز بسیار نرم هستند و کار با آنها آسان است. اگر وضعیت کودک شما شدید باشد، پزشک ممکن است جراحی را در اوایل یک ماهگی توصیه کند.

قبل از جراحی، پزشک کودک شما این عمل را توضیح می‌دهد و ممکن است عکس‌های قبل و بعد از کودکانی را که نوع مشابهی از جراحی داشته‌اند را بررسی کند.

چه شرایطی باعث می شود نوزاد به ارتزهلمت نیاز داشته باشد؟

بدشکلی موضعی جمجمه یا پلاژیوسفالی ، براکی سفالی و NICUcephaly سه حالتی هستند که باعث تغییر شکل جمجمه نوزاد می شوند. هنگامی که یک نوزاد زمان زیادی را در یک وضعیت می گذراند، آنها به دلیل فشار روی جمجمه ایجاد می شوند.

کرانیوسینوستوزیس این عارضه زمانی ایجاد می شود که صفحات استخوانی جمجمه به طور غیر طبیعی به یکدیگر جوش بخورند. با رشد مغز در کودک مبتلا به کرانیوسینوستوز، شکل سر غیر طبیعی می شود زیرا مغز به قسمت های دیگر جمجمه فشار می آورد. در برخی موارد، رشد مغز نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد. کرانیوسینوستوز نیاز به جراحی دارد و ممکن است با هلمت تراپی درمان شود. برخی از کودکان مبتلا به کرانیوسینوستوز ممکن است نیازهای رشدی دیگری داشته باشند.

اولین قدم برای هلمت تراپی چیست؟

یک متخصص ممکن است پس از ارزیابی شکل سر کودک شما استفاده از کلاه درمانی را توصیه کند. ارجاع به ارتوپد فنی است که اندازه گیری های لازم برای ساخت اصولی و شخصی کودک را انجام بدهد

در طول درمان ارتز کرانیال چه انتظاری می توانم داشته باشیم؟

از سر نوزاد اندازه گیری و قالبگیری صورت میگیرد و هلمت سفارشی طراحی میشود. این به این دلیل است که هلمت می تواند به درستی از جمجمه کودک شما حمایت کند و در عین حال اجازه می دهد سر به تدریج رشد کند و به خودی خود گرد شود.

نوزادان معمولاً هر روز 23 ساعت از این ارتز استفاده می کنند. اکثر کودکان به سرعت به پوشیدن آنها عادت می کنند. زمانی که زمان حمام کردن کودک شما فرا می‌رسد، ارتز را باید درآورید.

در ای زمان باید ارتز بیمار نیز نظات شود تا  مشکلاتی مانند تحریک پوست، ناراحتی و بوی بد رخ ندهد. در صورت وجود مشکل، ارتز کودک باید توسط متخصصی که آن را ساخته است تنظیم شود.